Sukad pa kaniadto ug karon ang tawo adunay gayoy hinipos nga gamayng salapi aron magamit sa umaabot ilabi na kung adunay enerhensiya o "emergency". Kada tawo lain-lain ug pamaagi sa paghipos sa gamay nilang tinigum nga salapi.
Sa unang panahon, nga wala pay banko ang atong mga katigulangan hipuson nila ang ilang salapi pinaagi sa paglubong sa yuta. Ang yuta tungod sa balay o silong sa balay, aron dili makawat sa laing tawo. Ang uban ilang ilubong sa haligi sa balay, kay ang balay kaniadto dagko ang haligi, tibuok punuan sa kahoy himoong haligi, busa pwede nila kini nga buhoan ug didto ilubong ang salapi. Busa dili kini madaling makawat sa laing tawo kay wala may nakabalo bahin niini ang hingtundan lamang, pero ang dakong peligro kung masunog ang balay, sigurado gayong mahiapil ang hinipos nga salapi.
Ug miabot ang panahon, natukod na ang banko, diin ang tawo kampanti na sa seguridad sa iyang tinigum. Pero daghang pa gihapon ang dili mosalig sa banko kaniadtong panahuna. Kay sila pa, nganong isalig ang ilang salapi sa laing tawo. Kung masunog ang banko mahiapil ang ilang salapi o tulison ba kini hinuon, o kaha kawaton sa nagdumala sa banko. Busa daghang nagpabilin sa ilang naandan nilang pamaagi sa paghipos ug salapi, kay daling rapod nilang makuha kung kinahanglanon, dili kinahanglang mag-ilis ug molakaw aron mokubra sa banko.
Sa pagligid sa katuigan ang tawo na edukar ra gayod unsa ang importansiya ang paghipos ug salapi sa banko. Nga diin, mapiyalan sa tawo, nga ang salapi nga gideposito dili makawat, dili mailog sa lain o kaha makuha o "withdraw", ug motubo pa kini sa pagpanglabay sa panahon kay adunay man kiniy "interest". Nga ang banko kasaligan gayod pero gikinahanglan nga adtuon ang buhatan sa banko kung gusto mokuha ug gamay sa tinigum o modugang sa imong tinigum. Tanang transakyon kung mahitungod na sa panalapi kinahanglang pagahimoun sa banko.
Karong panahuna sa teknolohiya, daghan na ang pamaagi sa transakyon mahitungod sa panalapi. Adunay nay ATM o automated teller machine diin ang tawo diha na lang sa machine mokuha ug kwarta, dili na kinahanglang mosulod pa sa banko ug madali na ang tanan. Ang uban on-line banking, diin diha na lang sa panimalay himoon ang transakyon basta adunay computer ug koneksyon.
Dayon miabot na ang cryptocurrency, sama sa Bitcoin, Bitcoin Cash, Etherium, Smart Chain ug uban pa, diin walay banko o gobyerno nga nagdumala, kini anaa lamang sa blockchain diin diha nagdagan o nag "circulate" ang cryptocurrency. Sa akong panabot ang blockchain sama sa "memory" sa atong laptop diin diha nahimutang ang tanang natong mga dokomento.
Lahi sa banko nga adunay gobyerno nga gadumala, Central Banko diin mag-monitor sa mga kalihokan sa mga banko kung nagasubay ba sa mga balaod. Sa cryptocurrency walay balaod nga gadumala, dali ra transakyon sa tibuok kalibutan basta adunay internet koneksyon,
pero kung ma-hack ang imong account wala kay maadto aron makuha pagbalik ang imong salapi. Mawala na gayod sa dayon ang imong hinaguan.
Ang tawo karong panahona hinay-hinay nga na edukar kon unsa ang cryptocurrency ug ang kaayo nga ikadulot niini ngadto sa katawhan.
