Kaniadto sa wala pay telebisyon ang kalingawan sa mga katawhan o mga lumuyopyo sa usa ka barangay mao ang pagpaminaw sa drama sa radyo. Kasagaran, ang istasyon nga pagapaminawon mao ang istasyon sa Sugbu. Kay kini adunay mga drama diin makalingaw gayod sa tigpaminaw.
Adunay mga drama kabahin sa gugma, drama nga talinghaga, mga sugilanon nga dili katuhoan ug makahahadlok, ug mga drama nga kataw-anan. Kining tanang klase nga drama gihimo ug gipadayag sa mga daramatorgo sa istasyon sa Sugbu. Ang mga dramatorgo susama sila sa mga artista sa puting tabil nga maskin sa tingog lamang nakita na nimu kon unsa ang ilang gihimo. Susama sa pag-inum ug tubig, diin ilang ihulagway pag-ayo ang pag-ipis sa tubig, ang tinulo sa tubig, ug pag-inum niini, ug imong makita sa imong imahinasyon ang katagbaw nga nasinati nila sa pag-inum sa maong tubig.
Ang tanang pina-agi lamang sa ilang tingog, ug imo nang masinati nga kini siya buotan, matahom, maldito, ug bangis, busa imo mahibaloan kinsa ang bida ug kontrabida.
Ang drama nga “Handumanan Sa Usa Ka Awit” kining dramaha daghang gayong maminaw kay kini sa hapon man, sa may alas 2:00 sa hapon, tingpahuway na sa mga inahan sa ilang gingbuhaton sa panimalay. Usa ka drama gihubad sa tinuod nga kinabuhi, pinadala sa usa ka nilalang, ang iyang kaagi sa gugma o panghitabo sa iyang kinabuhi diin aduna kini’y awit nga ipasibo sa panghitabo, o usa ka awit diin siya makahinumdum o mahinuklog sa mga panghitabo.
Hangtod karon kini mapaminaw pa gihapon sa maong istasyon, ug gani ako ug akong mga kauban sa buhat makahisgot niini, mahinumdum dayon kami sa kaniadto, sa panahon kami maminaw sa maong drama, magahisgot kami sa mga dramatorgo, kon kinsa sila diin ang uban nagpabilin pa sa kataas sa ilang edad ug ang uban mitaliwan na sa laing kalibutan.
Ang dramang “Esteban Escudero” diin kini kataw-anan, mahimuot gayod ikaw nga maminaw, kauban ni Golyat. Ang dagan sa istorya nga pinasikad sa bag-ong panahon makapahimuot gayod sa tigpaminaw, gani ako makatawa ug uban niyang istorya mahinumduman pa nako, ug ma-istorya nako sa bag-ong henerasyon. Dugay-dugay gayod ang maong drama hangtod nga siya mitaliwan.
“Mundo Mistiko”, usa ka drama nga talinghaga ug makahahadlok. Sa introduksyon pa lamang diin ang tingog nagalanog-lanog ug makapanglimbawot sa balahibo nga paminawon, inubanan sa owang sa iro, ug ina-git-it nga abri sa pultahan, nagpakita sa usa ka karaan ug abandonado nga pinuy-anan, ug ang lanog ug talinis nga bagting sa kampana, mahulagway ang makahahadlok nga panghitabo. Ang tanang mga bata apil ako, magtipok gayod, dili pagpalayo, nagtutuk sa radyo ug naminaw pag-ayo. Interesado maminaw unsay mahitabo pero nahadlok. Kon suguon dili na mutuo tungod sa kahadlok.
Ang “Flordeluna”, usa ka taas nga drama nga wala gani mahuman, kay sila pa mitaliwan sa kalit ang tigsulat sa maong sugilanon. Daghan gayod ang nalingaw sa maong drama kay maayong kining pagkagama, bahin sa usa ka bata, diin gihulagway nga buotan, midako nga matahom ang gikahimut-an sa kadaghanan. Ang mga kontrabida usab maayong modala sa ilang papel, diin naghatag kini ug maayong kolor sa istorya. Tungod sa pagka-anindot sa maong istorya ila kining gipasundayag sa puting tabil o sa panghilawas nga pasundayag. Adunay higayon nga mianhi sila sa among lugar aron sa pagsundayag. Wala ako makakita pero ang akong higala nga milantaw sa maong pasundayag, nadismaya kay sa iyang paghulagway kang Flordeluna, matahom ug taas ang buhok, pero mubo diay ang buhok, ug dili kini bata kon dili dalaga na. Ang Flordeluna gihimoan pod kini ug teleserye sa telebisyon nga gibidahan ni Janice de Belen.
Si Diego Salvador nga manluluwas sa katawhan, usa ka pistolero o tawong maayong mohupot ug hinagiban nga mubuto, naka angkon ug kabayo nga buotan kaayo nga makasabot sa sinyas sa agalon, usa ka tawo nga motabang sa dinaug-daug. Ang mga dramatorgo maayo gayod nga mosina sa mga tingog, nianang tunob sa kabayo nga gadagan, ang bahihi sa kabayo, ug ang buto sa hinagiban. Ilaha gayong malarawan piaagi sa ilang mga baba ang mga panghitabo, ang pakigpinusilay sa katarong batok sa daotan, daw usa ka lina-wasnong pasundayag sa mga mabangis ug daotang tawo, diin paga-puohon sa usa ka matarong nga tawo nga mao si Diego Salvador.
Ang nag pabilin nga drama hangtod karon mao ang “Handumanan sa Usa Ka Awit”. Daghan sa gihapon ang magpadala ug sulat mahitungod sa ilang mga kaagi sa kinabuhi, diin himoan kini ug drama sa radyo.
Mao kini ang pipila ka mga drama sa radyo nga akong gipaminaw kaniadto diin nalingaw ako ug nindot paminawon pag-usab, sama sa usa ka awit diin kung patug-tugon pag-usab mahinumduman mo ang kaniadtong panghitabo nga dili mo hikalimtan, kay kabahin naman kini sa imong kinabuhi. Mga drama diin nagahatag ug pagtulun-an, ug nahimong gabayan sa paglatas ning kalitbutan.
Nanghinaot ako nga inyong nasabtan ang akong sinulat, ug nakahatag ako ug kalipay ug kamaya sa inyong pagbasa niining akong mahamubong sugilanon. Matam-is handumon ang kaniadtong panghitabo nga tungod sa drama, nagkatipok ang pamilya, gisaw-an ang kalipay, kabalisa ug kahadlok sa pagpaminaw sa mga drama.
