ထိုင်းနိုင်ငံ အကြောင်း သိကောင်းစရာ

ထိုင်းနိုင်ငံဟာ အင်ဒိုချိုင်းနားကျွန်းဆွယ်ကြီးရဲ့အလယ်မှာတည်ရှိတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံ တနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့တရားဝင်နာမည်ကတော့ ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး ယခင်ကာလကတော့ Siam လို့လူသိများပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ တွေအဖြစ် မြောက်ဘက်မှာဆိုရင် မြန်မာနဲ့ လာအိုနိုင်ငံ၊ အရှေ့ဘက်မှာဆိုရင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ တောင်ဘက်မှာဆိုရင် မလေးရှားနိုင်ငံ၊ အနောက်ဘက်မှာဆိုရင် အက်ဒမန်ပင်လယ် တွေနဲ့နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျက်ရှိပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့တရားဝင် ရုံးသုံးဘာသာစကားကတော့ ထိုင်းဘာသာစကားဖြစ်ပြီး Isan၊ Kam Mueang နဲ့ Pak Tai စတဲ့ဘာသာစကားတွေကို သုံးစွဲပြောဆိုကြပါတယ်။

(၂၀၁၉)ခုနှစ် စာရင်းအရ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့လူဦးရေဟာ (၆၉,၇၅၈,၉၃၅)ဦးရှိတယ် လို့သိရပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာတော့ (၂၀)နိုင်ငံမြောက် လူဦးရေအများဆုံးသော နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ဧရိယာအကျယ်အဝန်းအနေနဲ့ စတုရန်းမိုင်ပေါင်း (၁၉၈ ၁၂၀)စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းပြီး နယ်မြေရဲ့ (ဝ.၄)ရာခိုင်နှုန်းလောက်သာ ရေပြင်ဖြစ်ပါတယ်။ လူဦးရေသိပ်သည်းဆကတော့ (၁)စတုရန်းမိုင်မှာ (၃၄၂.၁)ဦးနေထိုင်ကြပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့မြို့တော်ကတော့ ဘန်ကောက်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ရင် လူသိအများဆုံးမြို့လည်းဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ကောက်ဟာ အာရှတိုက်မှာလည်း အတော်ကို ထင်ရှားတဲ့မြို့တော်ကြီးဖြစ်ပြီး လူမျိုးပေါင်းစုံနေထိုင်ကြပါတယ်။ ဒါအပြင် ဗိသုကာလက်ရာမြောက်ဘုရားကျောင်းတွေ၊ နန်းတော်တွေ၊ ရှေးဟောင်းတူးမြောင်းတွေ၊ ထိပ်တန်း စူပါမားကတ်ကြီးတွေအပြင် မြူးကြွတဲ့တေးသံတွေထွက်ရှိရာနိုက်ကလပ်တွေ၊ပျော်ပွဲစားရုံ ကြီးတွေအပြင် အစိုးရကတရားဝင်လိုင်စင်ချခွင့်ပြုထားတဲ့ မီးနီရပ်ကွက်တွေနဲ့ အာရှရဲ့ထိပ်တန်း ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားတွေလည်ပတ်ရာနေရာဖြစ်သလို အပန်းဖြေမြို့တော်ကြီး တခုအဖြစ်လည်း တည်ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။

သဘာဝ ပထဝီဝင်အနေအထားအရ ထိုင်းနိုင်ငံကို အပိုင်း(၄)ပိုင်းခွဲခြားလေ့လာနိုင်ပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့အနောက်ဘက်မှာဆိုရင်သစ်တောတွေဖုံးလွှမ်းနေတဲ့တောင်တန်းဒေသ၊ အနောက်မြောက်ဘက်မှာဆိုရင် Khorat ကုန်းပြင့်မြင့်ဒေသ၊ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းကမြေပြန့်လွင်ပြင် ဒေသနဲ့ ကမ်းရိုးတန်း၊ကျွန်းဆွယ်ဒေသဆိုပြီးတည်ရှိနေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံရဲ့အမြင့်ဆုံးနေရာကတော့ Doi Inthanon တောင်ဖြစ်ပြီးပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက်ပေပေါင်း (၈၄၁၅) ပေမြင့်မားကာ အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးရဲ့ဆုံချက်ဗဟိုမှာတည်ရှိနေပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံဟာ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းအရှည် မိုင်ပေါင်း (၂၀၀၀)လောက်ရှိပြီး နိုင်ငံရေပိုင်နက်ထဲမှာ ကျွန်းပေါင်း (၁၄၃၀) လောက် ပါဝင်နေပါတယ်။ ထိုင်းရဲ့ပင်လယ်ကမ်းခြေတွေဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာအလှဆုံးသောကမ်းခြေတွေ အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံထားရပါတယ်။ ဒါကလည်း ယင်းကမ်းခြေတွေဟာ ကြည်လင်တဲ့ရေပြင် အဖြူရောင်သဲသောင်တွေကို ပိုင်ဆိုင်ထားတဲ့အပြင် အပန်းဖြေနေရာတွေအဖြစ်အစိုးရရဲ့ အသားပေးဖော်ဆောင်ချက်တွေ၊ ဇိမ်ခံပစ္စည်းတွေထားရှိမှုတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့စုစုပေါင်းဧရိယာ(၃၇)ရာခိုင်နှုန်းဟာ သစ်တောများဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိနေပြီး (၄၀) ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ စိုက်ပျိုးမြေတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ် းစောင့်ရှောက်ရေးနယ်မြေတွေအဖြစ် အမျိုးသားဥယျာဉ် (၁၄၇)ခု၊ အမဲမလိုက်ရနယ်မြေ (၆၇)ခု၊ သစ်တောပန်းခြံ (၁၂၀)၊ သားရဲတိရိစ္ဆာန်ဘေးမဲ့တော (၅၈)နေရာရှိနေပြီးယင်းနယ် မြေစုစုပေါင်းဧရိယာကတင် ထိုင်းဘုရင့်နိုင်ငံတော်ရဲ့စုစုပေါင်းနယ်မြေ (၂၀)ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကို ဖုံးလွှမ်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။

Khao Yai အမျိုးသား ဥယျာဉ်ဆိုရင် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ တတိယမြောက်အကြီးဆုံးနဲ့ လူသိအများဆုံးသောပန်းခြံတစ်ခုဖြစ်ပြီး (၁၉၆၂)ခုနှစ်မှာစတင်တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ ပထမဆုံးသောနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းဥယျာဉ်ဟာ (၈၃၇)စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းပြီး Dong Phayayen-Khao Yati သစ်တောရဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းသစ်တောကြီးဟာ Khao Yati ကနေ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံနယ်စပ်တစ်လျှောက် မှာတည်ရှိတဲ့ ယူနက်စကိုရဲ့ကမ္ဘာအမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေအဖြစ်ကြေငြာထားတဲ့ သစ်တောဧရိယာ (၅)ခုလည်းပါဝင်နေတဲ့သစ်တောကြီးလည်းဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံမှာတော့ယူနက်စကိုကတရားဝင်သတ်မှတ်ပေးထားတဲ့ ကမ္ဘာအမွေအနှစ်ထိန်း သိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးနယ်မြေ (၅)ခုအထိပါဝင်နေပါတယ်။ သမိုင်းဝင်မြို့တော်ဖြစ်တဲ့ Sukhothai မှာဆိုရင်လည်း ထိုင်းနိုင်ငံတွင်းပါဝင်နေတဲ့ ယူနက်စ ကိုရဲ့ကမ္ဘာအမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းရေးနယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပြီး Sukhothai ၊ Kamphaeng Phet နဲ့ Si Satchanalai သမိုင်းဝင်နယ်မြေတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ထိုင်းဘုရင်မင်းဆက်ရဲ့ ပထမဆုံးသောမင်းဆက်ဖြစ်တဲ့ Sukhothai မင်းဆက်ရဲ့အာဏာအထွတ်အထိပ်ရစဉ်ကာလ( ၁၃)ရာစုကနေ (၁၄)ရာစုအတွင်းတည်ထားခဲ့တဲ့မြို့ဟောင်း(၃)ခုကိုအမွေအနှစ် နယ်မြေတစ်ခုတည်းအဖြစ်သတ်မှတ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

(၁၃၅၀) ခုနှစ်က တည်ထောင်ခဲ့တဲ့ Ayutthaya (အယုဒ္ဓယမြို့) ဟာ Sukhothai ပြီးတဲ့ နောက် Siamese မျိုးနွယ်တွေရဲ့ဒုတိယမြေ